- κύκλωμα (ηλεκτρικό)
- Σύνολο ενεργών (προσφέρουν ενέργεια) και παθητικών (καταναλώνουν ή αποθηκεύουν ενέργεια) στοιχείων, κατάλληλα συνδεδεμένων με αγωγούς, ικανό να διαρρέεται από ηλεκτρικό ρεύμα για την επιτέλεση ορισμένων σκοπών. Ενεργά στοιχεία ενός κ. είναι οι γεννήτριες ηλεκτρικής ενέργειας, όπως τα δυναμό και οι συσσωρευτές· παθητικά στοιχεία είναι οι αντιστάσεις, οι πυκνωτές και οι αυτεπαγωγές.
Μεταξύ των κυριότερων εφαρμογών των κ. υπάγονται η μεταφορά και η διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στους κεντρικούς σταθμούς, η μετατροπή της ηλεκτρικής ενέργειας σε άλλες μορφές ενέργειας (φωτεινή, μηχανική, θερμική κλπ.), η πραγματοποίηση συσκευών λήψης και εκπομπής σημάτων, η επεξεργασία πληροφοριών, η εναποθήκευση δεδομένων κ.ά.
Τα κ. μπορούν να ταξινομηθούν με βάση διάφορα κριτήρια. Ανάλογα με τον τύπο του ρεύματος που τα διαρρέει, υποδιαιρούνται σε κ. συνεχούς ρεύματος, εναλλασσόμενου ρεύματος, περιοδικών μη ημιτονοειδών ρευμάτων, παλμικών ρευμάτων κλπ. Με βάση τη συνδεσμολογία, είναι δυνατή μια ταξινόμηση σε κ. εν παραλλήλω (η εφαρμοζόμενη τάση είναι η ίδια στα άκρα κάθε στοιχείου του κυκλώματος), σε κ. εν σειρά, όταν όλα τα στοιχεία διαρρέονται από την ίδια τιμή ρεύματος, σε κ. μεικτής σύνδεσης κλπ. Η μελέτη της λειτουργίας ενός πραγματικού κ. πραγματοποιείται γενικά πάνω σε ένα διάγραμμα, στο οποίο απεικονίζονται με διεθνή σύμβολα τα διάφορα στοιχεία (ενεργά και παθητικά) και ο τρόπος σύνδεσης-κυκλωμάτωσής τους. Αυτό το διάγραμμα ονομάζεται ισότιμο κ. Ο υπολογισμός υποδεικνύει τις τιμές όλων των μεγεθών που πρέπει να υπάρχουν στο πραγματικό κ. (τάσεις, ρεύματα, αντιστάσεις, χωρητικότητες, αυτεπαγωγές, θερμοκρασίες κλπ.), τα αντίστοιχα πεδία τιμών των μεταβλητών, τις συνθήκες λειτουργίας κ.ά. Ο υπολογισμός είναι εύκολος σχετικά με τα γραμμικά κ., δηλαδή με στοιχεία σταθερών παραμέτρων. Γραμμικά καλούνται εκείνα τα κ.-συστήματα, για τα οποία ισχύουν οι αρχές της προσθετικότητας και της ομογένειας στη σχέση των σημάτων εισόδου με αυτά της εξόδου. Η επίλυσή τους προβλέπει συστήματα με γραμμικές εξισώσεις, αλγεβρικές ή ανυσματικές· αντίθετα, η επίλυση γίνεται αρκετά πολύπλοκη για μη γραμμικά κ., δηλαδή αποτελούμενα από στοιχεία με παραμέτρους εξαρτώμενες από τον χρόνο και από τη μορφή των τάσεων και των ρευμάτων. Για τη μελέτη αυτών των κ. εφαρμόζονται μερικές φορές με επιτυχία αμιγώς γραφικές μέθοδοι. Ένα ηλεκτρικό κ. στο οποίο υπάρχουν στοιχεία ηλεκτρονικού τύπου με κύριες λειτουργίες (ημιαγωγοί, ηλεκτρονικές λυχνίες) ορίζεται ακριβέστερα ως ηλεκτρονικό κ.
Κύκλωμα πυρακτώσεων και η λειτουργία του: C= πυκνωτής· L= αυτεπαγωγή· S= σπινθηριστής (σχ. 1). Μεταξύ των σφαιριδίων S γίνεται έκρηξη σπινθήρα, που οφείλεται στη διαφορά δυναμικού που υπάρχει στα άκρα του πυκνωτή C. Έτσι ο πυκνωτής εκφορτίζεται με την αυτεπαγωγή L και παράγεται γύρω από αυτήν ένα ηλεκτρομαγνητικό πεδίο, που με τη σειρά του θα προκαλέσει στο κύκλωμα ένα ρεύμα και μετά την εκφόρτιση του πυκνωτή (σχ. 2), τον οποίο επαναφορτίζει με αντίθετη πολικότητα (σχ. 3). Η νέα διαφορά δυναμικού μεταξύ των οπλισμών του πυκνωτή θα προκαλέσει νέο σπινθήρα και ένα ρεύμα στο κύκλωμα σε αντίθετη διεύθυνση.
Dictionary of Greek. 2013.